Đồi mồi là hiện tượng da liễu thường thấy do tiếp cận nhiều với tia cực tím, thường gặp ở những vùng da như mặt, bàn tay, cánh tay, vai và ngực, đặc biệt là ở những người lớn hơn 50 tuổi.
1. Dấu hiệu nhận biết đồi mồi
Vết đồi mồi là các đốm phẳng màu nâu trên da. Chúng có kích thước không đều và thường xuất hiện ở các vùng da tiếp xúc với tia tử ngoại, ví dụ như mặt, bàn tay, vai và cánh tay. Những đốm này còn được gọi là đốm đen, đốm nâu, tàn nhang.
Dù thường thấy ở người từ 50 tuổi trở lên, nhưng những thanh thiếu niên “phơi nắng nhiều” cũng dễ gặp phải. Những vệt này có kích cỡ khác nhau, thông thường chỉ dao động 0,5 đến 2,5 cm. Xuất hiện ở bất kể vị trí nào trên da đều được coi là tình trạng của đồi mồi .
Khi chúng ta lớn lên, da trở nên mỏng hơn và kém đàn hồi hơn. Vì thế nó dễ bị tổn thương hơn khi tiếp xúc với tia UV. Trong số các người trẻ, nếu làm việc ngoài nắng trong thời gian dài mà không đeo đồ bảo hộ cũng vô cùng dễ mắc bệnh.
2. Nguyên nhân gây đốm đồi mồi
Để hiểu rõ nguyên nhân xuất hiện của những vết đồi mồi, chúng ta cần bàn đến melanin. Melanin là sắc tố do những tế bào hắc tố bên dưới lớp biểu bì sản xuất ra, có công dụng bảo vệ da khỏi ánh nắng mặt trời.
Song khi có quá nhiều tế bào hắc tố sẽ gây ra những vết đồi mồi, vết nám hay những tế bào tế bào sắc tố hoạt động mạnh trên da. Nói cách khác, nếu bạn tiếp tục tiếp xúc với tia tử ngoại, các đồi mồi sẽ xuất hiện nhiều hơn bởi melanin sẽ tích tụ hay sản xuất nhiều hơn
Không những vậy còn có tình trạng sử dụng đèn tắm nắng thương mại, nhất là đối với người da sáng; dùng mỹ phẩm khiến cho da nhạy cảm với tia UV … do di truyền, rối loạn nội tiết, thiếu dinh dưỡng, lối sống không khoa học, ít vận động.
3. Những phương pháp trị vệt đồi mồi nhanh chóng và hiệu quả
Đồi mồi không gây hại đến sức khỏe nhưng chúng lại gây da mất thẩm mỹ. Trong một số trường hợp, khi những vệt đồi mồi phát triển nhanh về kích thước, có màu sắc bất thường, kèm theo đau, ngứa, chảy máu thì nên đi thăm khám chuyên khoa da liễu để đề phòng ung thư da.
Vì một số đồi mồi có khả năng có những tổn thương tương tự như những tổn thương ung thư da nhất định, đặc biệt là loại ung thư da xuất hiện ở những vùng tiếp xúc với tia UV trong thời gian dài.
Chẩn đoán trực quan những vệt đồi mồi và phân biệt chúng với những bệnh ngoài da khác. Sinh thiết da là một trong những xét nghiệm cần thiết để chẩn đoán nguy cơ mắc bệnh ung thư da.
Về điều trị, có nhiều cách thức để lựa chọn tùy theo hiện tượng cụ thể, nhưng tập trung vào các điểm sau:
- Sử dụng đặc trị (hydroquinone) hoặc điều trị tại chỗ có thể kết hợp với tretinoin (axit retinoic) và steroid nhẹ có thể làm sáng những đồi mồi trong vòng vài tháng.
- Liệu pháp laser và ánh sáng xung cường độ cao: phân hủy những hạt melanin và tế bào biểu bì tạo hắc tố (melanocytes) mà không gây tổn thương bề mặt da. Các cách này thường yêu cầu 2-3 lần điều trị để loại bỏ lớp trên cùng của da.
- Phương pháp áp lạnh: Sử dụng tăm bông chấm nitơ lỏng lên vết đồi mồi để phá hủy sắc tố, vùng da tổn thương nhỏ trong vòng 5 giây, hoặc có khả năng sử dụng bình xịt nitơ lỏng cho vùng da tổn thương lớn. Hoặc một đám nhỏ những đồi mồi, khi da lành, các tổn thương giảm dần và trở nên sáng hơn.
- Tẩy da chết bằng AHA (axit α-hydroxy): Các phần tử nhỏ của AHA có thể dễ dàng thâm nhập vào bề mặt da và giúp thúc đẩy quá trình loại bỏ tế bào da chết thông qua cơ chế tự nhiên. Thoa AHA lên vùng da có đồi mồi sẽ giúp tăng cường độ ẩm và trẻ hóa làn da bằng cách thúc đẩy chu trình tái tạo tế bào mới, cải thiện tế bào chứa sắc tố và đều màu da.
- Kỹ thuật mài da siêu vi điểm (siêu mài mòn da) được sử dụng để tái tạo bề mặt da và hỗ trợ da mịn màng hơn.
Những cách trên có thể giúp bạn hồi phục làn da trong thời gian dài. Song, chúng có thể gây ra một số công dụng phụ không mong muốn: đỏ da, kích ứng, tăng sắc tố da sau viêm. Do đó, bạn nên thăm khám và tham khảo ý kiến của chuyên gia da liễu giàu kinh nghiệm để có phương pháp điều trị phù hợp với làn da của bạn.
4. Cách ngăn chặn vết đồi mồi
Để ngăn ngừa nhiều đốm đồi mồi hơn, những cách thức sau có khả năng hỗ trợ hạn chế tiếp xúc với ánh sáng mặt trời:
- Hạn chế tiếp xúc với tia tử ngoại trong khoảng thời gian từ 10 giờ sáng đến 3 giờ chiều. Bởi vì trong thời gian này ánh sáng mặt trời sở hữu tia tử ngoại mạnh nhất.
- Dùng kem chống nắng phổ rộng có SPF ít nhất 30 trước khi ra ngoài. Nếu bạn đang bơi hay đổ mồ hôi, hãy bôi lại kem chống nắng này sau mỗi hai đến ba giờ hoặc thường xuyên hơn.
- Để chống nắng, bạn cần đeo kính râm, đội mũ rộng vành và mặc quần áo có thể chống nắng khi ra nắng.
- Không chỉ dừng lại ở đó, một trong các điều cực kỳ thiết yếu để ngăn chặn đốm đồi mồi đó là dùng kem chống nắng trong suốt chu trình chữa trị. Hãy luôn thiết lập cho bản thân một chế độ ăn uống khoa học, dồi dào chất dinh dưỡng chẳng hạn như vitamin C, E, A, uống nhiều nước để ức chế quá trình lão hoá.
Bài viết trên đã cung cấp những thông tin tổng quan về đồi mồi. Chúc bạn luôn sở hữu làn da sáng khỏe mềm mịn như mong muốn.