Bệnh đốm đồi mồi thường xuất hiện ở những vùng da thường xuyên tiếp xúc với ánh nắng như mặt, bàn tay, cánh tay, vai, ngực. Bệnh thường xuất hiện ở người sau 40 tuổi tuy nhiên cũng có thể bắt gặp ở những người trẻ tuổi hơn.
1. Bệnh đốm đồi mồi là gì?
Đồi mồi là các đốm phẳng, hình bầu dục, màu nâu, xám hoặc đen, kích thước to nhỏ không giống nhau thường từ 0.5-2.5cm. Đồi mồi có khả năng xuất hiện lên da ở bất cứ vị trí nào trên cơ thể, nhưng thường xuất hiện nhất là ở các vùng da hay tiếp xúc cùng ánh nắng mặt trời như da mặt, vai, ngực, bàn tay, cánh tay. Đồi mồi là một biểu hiện của lão hóa da, theo thời gian, những vết đồi mồi sẽ tăng dần về kích thước và sẫm hơn về màu sắc.
Bệnh đốm đồi mồi phổ biến ở người độ tuổi trên 40, vì trong độ tuổi này, da trở nên mỏng, kém đàn hồi và hay bị tổn thương do tiếp xúc cùng ánh nắng mặt trời trong khoảng thời gian dài. Tuy vậy, bệnh đốm đồi mồi cũng có khả năng xuất hiện ở những người trẻ tuổi, đặc biệt là những cá nhân hay làm việc dưới ánh mặt trời mà không trang bị các biện pháp bảo vệ.
2. Nguyên nhân xuất hiện đốm đồi mồi
Melanin là hắc sắc tố da được sinh ra bởi những tế bào melanocyte phía dưới lớp biểu bì, có tác dụng bảo vệ làn da dưới tác hại của các tia UV có trong ánh nắng mặt trời. Tuy nhiên, khi melanin tập trung cùng mật độ lớn sẽ gây ra tình trạng đồi mồi, nám da, sạm da,…
Có nhiều nguyên nhân gây tăng melanin, các nguyên nhân này có khả năng được phân thành 2 nhóm gồm:
Các nhân tố phía ngoài: Gặp nhiều nhất là tia UV trong ánh nắng mặt trời. Tia UV có thể gây peroxy hóa lipid màng tế bào, tại nên các gốc tự do, kích thích hắc bào sản xuất thừa melanin. Lúc cơ thể bước qua tuổi trung niên, chức năng tự đào thải của da giảm dần, một số melanin có khả năng tích tụ lại trên bề mặt da gây tình trạng đồi mồi.
Các lý do từ phía ngoài khác như: sử dụng một số thuốc gây nhạy cảm ánh nắng mà không có phương pháp bảo vệ lúc tiếp xúc ánh nắng (các thuốc như Tetracyclin, Sulfamid, Doxycyclin,..), dùng một số mỹ phẩm làm da nhạy cảm với ánh nắng,…
Các yếu tố phía trong: Như di truyền, rối loạn nội tiết lúc có thai, chế độ ăn uống không đầy đủ,… làm đẩy mạnh sự sản sinh melanin.
3. Cách điều trị đốm đồi mồi
Bệnh đốm đồi mồi ngoài ảnh hưởng tới nhân tố thẩm mỹ thì nói chung không có gì nên lo ngại. Tuy vậy trong một số hiếm trường hợp, khi những đốm đồi mồi có sự tăng trưởng nhanh về kích thước, màu sắc bất thường, bị đau, ngứa hay chảy máu, người bệnh cần khám da liễu để ngăn ngừa ung thư da.
Về cách điều trị đốm đồi mồi, hiện nay có hai liệu pháp chính đó là loại bỏ những đốm da đổi màu và điều chỉnh các đốm da đổi màu.
3.1. Liệu pháp loại bỏ các đốm da đổi màu
Phụ thuộc vào tình trạng bệnh đốm đồi mồi của người bệnh, bác sĩ có khả năng chọn một trong các cách như:
Tẩy da hóa học với AHA (alpha hydroxy acid): AHA có nhiều dạng thức, trong đó glycolic acid là dạng thường gặp nhất. AHA có các phân tử nhỏ, dễ dàng thâm nhập vào bề mặt da, hỗ trợ thúc đẩy loại bỏ các tế bào da chết theo cơ chế tự nhiên (xuất hiện hiện tượng bong da nhẹ). Khi sử dụng AHA thoa lên khu vực da có đồi mồi sẽ hỗ trợ tăng cường độ ẩm, trẻ hóa làn da bởi thúc đẩy sản sinh tế bào mới, khắc phục sắc tố, làm đều màu da.
Liệu pháp Laser YAG: bác sĩ dùng tia laser với kích cỡ cực nhỏ, bước sóng năng lượng cao ngắm chính xác vị trí cần chữa trị. Bước sóng được lựa chọn sẽ ảnh hưởng đến các sắc tố ở lớp sâu mà không làm tổn thương da. Laser sẽ mang đi những mô đồi mồi một cách an toàn, không gây đau hay chảy máu. Giúp cho bề mặt da và những vùng da xung quanh đồi mồi cùng màu, bóng mượt, săn chắc hơn.
Chiếu năng lượng IPL: năng lượng từ thiết bị IPL đi xuyên qua các kính lọc trong khoảng thời gian không dài hỗ trợ tạo ra những bước sóng có khả năng tác động sâu vào bên trong da. Khi chiếu vào vùng da đồi mồi, nhiệt lượng cao từ những bước sóng này sẽ hấp thu những sắc tố melanin, xóa bỏ đồi mồi.
3.2. Phương pháp điều chỉnh các đốm đồi mồi
Nhiều mỹ phẩm dưỡng da và dược mỹ phẩm được cho ra đời với mục đích điều chỉnh sắc tố da. Các mỹ phẩm này giúp làm trắng những vùng da tối màu hoặc làm chậm việc sản sinh sắc tố.
Dẫn xuất Vitamin C: Được chứng minh có công dụng trong việc chống lại việc tăng sắc tố da.
Glycolic acid: Là hoạt chất được sử dụng trong nhiều loại mỹ phẩm giúp ngăn ngừa chứng tăng sắc tố da. Ngoài ra, glycolic acid còn hỗ trợ tẩy da chết, chống lão hóa, ngăn ngừa mụn.
Kojic acid: là một sản phẩm của quá trình lên men rượu gạo. Kojic acid làm việc bằng cách ức chế men tạo ra melanin, giúp làm sáng da và đẩy lùi các đốm đồi mồi hữu hiệu.
4. Những biện pháp ngăn ngừa bệnh đồi mồi
Khi bệnh đốm đồi mồi xảy ra, để điều trị dứt điểm cần kiên trì thực hiện những biện pháp trị liệu trong thời gian dài và có khả năng cực tốn kém. Vậy nên, phòng ngừa từ sớm bệnh đốm đồi mồi là việc cực kỳ thiết yếu. Hạn chế tiếp xúc với ánh nắng là điều thiết yếu nhất, tránh các hoạt động ngoài trời lúc ánh nắng hoạt động mạnh (khoảng 10 giờ sáng đến 15 giờ chiều). Sử dụng kem chống nắng thường xuyên, 10-15 phút trước lúc ra ngoài. Thoa lại kem đều đặn sau mỗi 2 giờ hay thường xuyên hơn nếu đổ mồ hôi hoặc đi bơi. Đều đặn sử dụng mũ rộng vành, khẩu trang, mặc quần áo chống nắng.
Khẩu phần ăn bổ sung nhiều rau, hoa quả tươi, những thực phẩm giàu vitamin A, E, C, omega-3, selen, uống nhiều nước, ngủ đủ giấc để ngăn ngừa lão hóa da.